Israel iyo Xisbullah oo wada dhaqdhaqaaqyo iska soo horjeeda

Xaalad kacsanaan ah ayaa laga soo sheegaya xuduudda Israel iyo Lubnaan, iyadoona ay sii kordheyso baqdinta laga qabo in dagaal buuxa uu ka dhex qarxo Ciidamada Israel iyo Xoogaga Xisbullah.

Taliska Militariga Israel ayaa gelinkii dambe ee Axaddii ciidan xoojin ah iyo gawaarida dagaalka u daabulay deegaanada waqooyiga Israel ee ku teedsan xadka Lubnaan.

Taliska Militariga Israel ayaa sheegay in ciidamadu ay isku diyaarinayaan guluf ka dhan ah Ururka Xisbullah ee ka arrimiya koonfurta dalka Lubnaan.

Xiisadda labada dhinac ayaa cirka isku shareertay, ka dib markii gantaal ay Israel sheegtay in laga soo tuuray koonfurta Lubnaan uu Sabtidii 12 qof ku dilay Magaalada Majdal Shams ee Buuraleyda Golan ee Suuriya laga haysto.

Xisbullah waxay si adag u beenisay inay ka masuul tahay weerarkaasi, oo noqonayo kii ugu dhimashada badnaa ee ka dhaca dhulka ay Israel maamusho, tan iyo wixii ka dambeeyay weerarkii 7-dii October.

Xisbullah ayaa war ay soo saartay ku sheegtay in gantaalka ay ku dhinteen carruurta iyo dhallinyarada uu ahaa mid ay tuureen Ciidamada Israel.

Warka Xisbullah ayaa shaki ku dhaliyay bulshada ku dhaqan Magaalada Majdal Shams, kuwaa oo su'aal ka keenay in seeriga digniinta iyo hannaanka difaaca hawada ay yihiin kuwo si sax ah u shaqeynaya iyo in kale. Haddiiba nidaamka difaaca ee aagga uu si wanaagsan u shaqeynayo ayay is weydiinayaan sababta uu gantaalka uga hortagi waayay.

Dowladda Suuriya ayaa Israel ku eedeeysay in ay iyadu gaysatay weerarka, si ay marmarsiyo ugu hesho duulaankeeda Lubnaan.

Dowladda Lubnaan ayaa dhankeeda ku baaqday in baaritaan caalami ah lagu sameeyo weerarka, si loo ogaado cidda ka dambeysay.

Madaxa Siyaasadda Arrimaha Dibadda ee Midowga Yurub, Josep Borrell ayaa xoojiyay baaqa Lubnaan ee ku aaddan in baaritaan madaxbanaan lagu sameeyo weerarkaasi.

Taliyaha Ciidamada Israel, General Herzi Halevi ayaa sheegay in gantaalka Falaq oo Iran sameyso uu ahaa kan weerarka loo adeegsaday, kaas oo sida uu sheegay ay Xisbullah ku hubeysan tahay.

Taliyaha ayaa sheegay in Xisbullah ay gantaalkan u adeegsaneysay xiisadda muddada 10-ka bil ah ka jirto xuduudda labada dal, isagoona culeyskiisu ku sheegay 53kg.

Ciidanka Cirka Israel ayaa habeen hore illaa xalay duqaymo ka waday bartilmaameedyada Xisbullah ee gudaha dalka Lubnaan, mana cadda khasaaraha ay gaysteen.

Wasiirka Difaaca Israel, Yoav Gallant oo hadlay ayaa ku hanjabay in Xisbullah ay wajihi doonto jawaab adag, sida uu yiri.

"Israel waxay jawaab adag ka bixi doontaa weerarka ay Xisbullah ka masuulka tahay." Ayuu yiri Wasiirka oo hadalkiisa ku xoojiyay "Waxaan si adag u garaaci doonnaa Xisbullah."

Warsaxaafadeed ka soo baxay Xafiiska Raysal Wasaaraha Israel, Benjamin Netanyahu ayaa lagu sheegay in gantaalka Xisbullah ay ku dhinteen 12 carruur ah, 44 qofna ay ku dhaawacmeen.

Xafiiska Netanyahu ayaa ku hanjabay in Xisbullah ay ka shalaayi doonto dhiigga dadka rayidka ah ee ay daadisay, sida lagu sheegay warsaxaafadeedka.

Afhayeenka Golaha Amniga Qaranka Mareykanka, gabadha lagu magacaabo Adrienne Watson ayaa Xisbullah ku eedeysay gantaalka ku dhacay garoonka kubadda cagta lagu ciyaaro ee Magaalada Majdal Shams.

"Gantaalku waxa uu ahaa mid ay iyagu leeyihiin, waxayna ka soo tuureen deegaan ay maamulaan. Waa in si caalami ah loo cambaareeyaa.” Ayay tiri Adrienne Watson.

Iran ayaa Axaddii Israel uga digtay tacabur cusub oo ka dhan ah dalka Lubnaan, wixii cawaaqib ah ee ka dhasha colaadda ay ballaarineysana ay iyadu masuuliyadda qaadi doonto.

"Ka dib 10 bilood oo dil wadareed ah oo ka dhacay Marinka Gaza, loona gaystay carruur iyo haween Falastiiniyiin ah, Maamulka Sahyuuniyadda ayaa isku dayaya in uu ra'yiga dadweynaha iyo dareenka caalamka ka jeediyo dembiyada baaxadda leh ee Falastiin, iyadoo la adeegsanayo muuqaal la soo dhoodhoobay." Ayuu yiri Nasser Kanaani, Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Iran oo xusay in Tel Aviv ay qaadi doonto masuuliyadda tallaabo kasta oo sii qalqalgelineysa xasilloonida gobolka.

Dhanka kale Xisbullah ayaa waxaa la soo sheegaya in ay waddo abaabul iyo diyaargarow xoog leh, si ay uga hortagto suurtagalnimada weerar dhinaca dhulka ah oo Ciidamada Israel ay ku soo qaadaan koonfurta dalkaasi.

Saraakiisha Xisbullah ayaa laga soo xigtay in ururku uu banneeyay saldhigyada aan muhiimka ahayn, tan iyo markii ay kordheen hanjabaadaha ka soo yeeraya Madaxda Israel iyo duqaymaha ay gaysanayaan diyaaradahooda dagaalka.

Madaxa Xiriirka Warbaahinta ee Xisbullah, Mohammad Afif ayaa sheegay in ay jirto saan-saan colaadeed, dhinacyaduna ay ku sii dhawaanayaan inay dagaalamaan.

Xisbullah oo mar dambe war soo saartay ayaa sheegtay in haddii ay Israel colaadda ballaariso ay gacanteedu noqon doonto mid aan la xakameyn karin.

Wasiirka Arrimaha Dibadda Masar, Sameh Shoukry ayaa ka digay khatarta ka dhalan karta furin dagaal oo cusub oo Lubnaan ah.

Warbaahinta caalamiga ah ayaa tebineysa in Mareykanka iyo reer Yurub ay doonayaan in xiisadda la dejiyo, iyadoo laga hortaggayo in gobolku uu isla qarxo.

Dhaqdhaqaaqyada iska soo horjeeda ee Xisbullah iyo Israel ayaa soo dedejinaya isku dhac ballaaran oo labada dhinac ah, waana waxa uu caalamku ka digayo.

Israel iyo Xisbullah ayaa tan iyo 8-dii bishii October ku lug lahaa gantaalo ay isku weydaarsanayeen deegaanada xuduudda, inkastoo labadii bilood ee ugu dambeysay ay kordheen tirada gantaalada isaga gudbaya xadka.

Israel iyo Xisbullah ayaa leh taariikh dagaal.